Deze foto is van mijn oudste zoon. Destijds 4 jaar oud.
Een heerlijk mannetje die de wereld open en vrolijk tegemoet trad.
Eén ding echter had hij ook. Iets wat ik als moeder maar al te goed kende.
Aardig zijn, aardig doen, maar vooral mijn best doen. Hij deed precies hetzelfde. Zelfs als ik zag dat het niet nodig was, zelfs als hij grenzen moest aangeven zag ik hem doen wat ik ook nog altijd deed.
Nog iets wat ik herkende was het schuldig voelen. Het thema schuld draag ik al mijn hele leven mee. En ik zie het terug bij hem, maar ook bijvoorbeeld bij mijn dochter.
Wat is dat toch?
Waarom kan een patroon, een overleving niet gewoon bij iemand blijven zonder dat kinderen het ook dragen? Waarom gaan trauma's en overlevingen soms generaties lang mee?
Zelf heb ik een vermoeden dat dit kan horen bij een van de basisprincipes van systemisch werk, namelijk 'erbij horen'. Het zijn van 'één van ons' houdt in dat jij de 'manieren' overneemt van het systeem, de groep, de familie, waar jij bij hoort.
Door te doen zoals de rest doet hoor je erbij. Dat is zo enorm menselijk.
Je past je aan om er niet buiten te vallen.
Erbij horen
Om de dynamiek van 'erbij horen' beter te begrijpen moeten we terug naar de oertijd. De tijd waarin de groep zorgde dat je kon overleven.
Stel je een gezin voor in een oer-omgeving. Zie je hoe ze samen zijn? Samen werken? Samen overleven?
Je snapt wel dat ze elkaar nodig hebben om te 'overleven'. Ze helpen elkaar en ze beschermen elkaar.
Door erbij te horen weet je dat je beter kunt overleven. Ieder lid van de gemeenschap die er alleen op uittrekt kan dit alleen doen als hij of zij goed is uitgerust. Maar vooral de kleinsten van het kamp hebben de bescherming van de groep nog o zo nodig.
Je deed dus wat de anderen deden en zo leerde je het leven en leerde je overleven.
Je keek goed en volgde de regels. Dit nam je mee in het opgroeien en volwassen worden.
Ik kan hier nog meer over vertellen, maar het beeld is denk ik duidelijk genoeg. Erbij horen betekent overleven.
En dat zijn we nog niet kwijt geraakt
Ook in onze huidige maatschappij geldt deze regel. Erbij horen is overleven. Erbij horen is informatie krijgen in het opgroeien en bijvoorbeeld gedrag overnemen wat wordt voorgeleefd.
Wat we niet willen, maar wat wel gebeurt is dat ook gedrag wordt voorgeleefd door ons wat we eigenlijk liever niet willen doorgeven. Maar wat via ons DNA wel bij onze kinderen terecht komt.
Gedrag wat ooit een oplossing was voor een pijnlijk moment, een heftige situatie, een traumatische gebeurtenis, een intense tijd met veel impact. Gedrag wat heeft gezorgd dat dit overleefd kon worden.
Om het te illustreren het onderstaande voorbeeld:
Stel je eens voor, een klein meisje. Ze loopt onbevangen toe op een hond, maar deze hond heeft het niet op kleine kinderen en bijt stevig van zich af.
Het meisje huilt intens en is flink gewond. Ze houdt er flinke littekens aan over die zichtbaar zijn en blijven voor de rest van haar leven.
Wat is de reactie van de ouders denk je zodra ze weer in de buurt van honden komt?
Natuurlijk gaan ze haar beschermen. En houden ze haar weg bij iedere hond die maar in de buurt van hun dochter wil komen.
En stel je voor dat dit meisje opgroeit, een partner ontmoet en samen krijgen ze kinderen. Welke boodschap krijgen deze kinderen mee? Blijf uit de buurt van honden.
En deze kinderen krijgen weer kinderen... en die krijgen weer kinderen. Generatie op generatie krijgt de boodschap dat je honden moet vermijden. Tot er een kind vraagt waarom dit gedrag er is. Waarom mogen we niet met honden spelen? En misschien zegt dit kind wel: stop! ik ga niet meer gehoorzamen aan wat mij is geleerd. Ik neem een hond.
Natuurlijk is dit maar een voorbeeld en zet ik hem erg eenzijdig neer. Er zijn veel meer invloeden, maar het maakt denk ik wel duidelijk dat de oplossing die het meisje en haar ouders aan het begin van dit voorbeeld hadden gekozen uiteindelijk een patroon in een familie is geworden. En dat de familieleden geen herinnering hebben aan wat er is gebeurd, het misschien zelfs niet weten. Maar dat ze wel het patroon dragen van wat ooit een oplossing leek.
Doorbreken van patronen
Jij bent papa of mama. En jij bent je bewust dat jij jouw familie-bagage mee hebt gegeven aan jouw kinderen. Of jij wilt papa of mama worden en je wilt het absoluut niet doorgeven aan je kinderen.
Het vervelende nieuws is: je hebt het doorgegeven en je zult dingen doorgeven waar jij je niet bewust van bent. Zo is dat nou eenmaal genetisch bepaald. Maar ... jij kunt wel aan de slag met jezelf en jouw familiegeschiedenis. Daar waar jij je namelijk bewust van bent kun jij omkeren. Jij mag opnieuw kiezen. Wil jij iets nog langer voorleven? Of ga jij het vanaf nu, vol respect voor wat ooit was, met een diepe buiging naar het verleden, de traumalijn ombuigen naar iets moois, iets positiefs.
Systemisch ouderschap is meer dan het thema 'erbij horen'.
Ben je nieuwsgierig naar meer? Je kunt altijd een opstelling komen doen. Lees meer hierover op deze website. Maar nog leuker. Je kunt een training volgen van 6 bijeenkomsten waarin jij stap voor stap op reis gaat in jouw familiegeschiedenis. Je ontdekt de basisprincipes en leert ze om te buigen naar positieve kracht.
De training kun je volgen via mijn academie, de Acacia Coach Academie. Klik op de button hieronder voor meer informatie.
Reactie plaatsen
Reacties